Het is inmiddels wel veilig om vast te stellen dat elke Nederlander dagelijks in aanraking komt met kunstmatige intelligentie. Een weerbericht op de iPhone, een zoekopdracht op Google, een automatische tag op Instagram, een aanbeveling op AliExpress. De meeste van die toepassingen komen uit de VS of China. Dat Nederland (en de rest van Europa) sterk achterloopt in eigen artificiële intelligentie (AI) is een urgent probleem.
Nederland wordt in feite een datakolonie van de VS en China. Dat is ook de toon in het Strategisch Actieplan voor Artificiële Intelligentie dat staatssecretaris Mona Keijzer (Economische Zaken en Klimaat, CDA) namens het kabinet dinsdag presenteerde. Maar overtuigend zijn de plannen om het tij te keren niet. Nederland is vergeleken met andere landen tamelijk laat met zijn strategie. Ook op de inhoud zijn de reacties kritisch. Coalitiepartner D66 wil dat Keijzer het plan aanscherpt.
Hoogleraren en experts uit de sector zien vooral gemiste kansen. De strekking: het is te weinig, te laat. De critici hebben gelijk. Het plan veegt vooral eerder toegezegde budgetten bijeen. De ‘miljard euro’ uit het persbericht bestaat hoofdzakelijk uit beloftes over mogelijk aan te boren fondsen en al eerder toegezegde gelden. Ter vergelijking: de Chinese steden Tianjin en Shanghai maakten beide vorig jaar ruim 12 miljard euro vrij voor AI. Het kabinet formuleert drie ‘sporen voor beleid’. Die drie zijn ‘Kansen benutten, de juiste voorwaarden scheppen, en fundamenten versterken’. Dat zijn punten waarmee niemand het oneens zal zijn. Maar grote, politiek gevoelige vragen blijven onbeantwoord. Moeten er beperkingen komen voor overnames van AI-bedrijven door Chinese of Amerikaanse concurrenten? Moet er een nieuw gezamenlijk academisch topcentrum komen om de uittocht van AI-talent te stoppen? Hoe komt er meer kapitaal voor AI-start-ups? Hoe worden rechten geborgd als AI beslissingen over mensen neemt?
Concrete politieke ideeën zoals een plan van VVD en D66 voor een speciale algoritme-autoriteit die toezicht moet houden op nieuwe toepassingen van AI staan blijkbaar in de ijskast. Ook een plan om werk te maken van veilige online-identiteiten, belangrijk voor het beheer van data waarmee kunstmatige intelligentie zich voedt, komt in de strategie niet aan bod.
De strategie wekt een warrige, oppervlakkige en sterk verkokerde indruk. Het is eerder het oppoetsen van de status quo dan de concrete stap voorwaarts waaraan zoveel behoefte is. Lichtpuntjes zijn er ook. Het is goed dat de wetenschap wordt aangespoord om gezamenlijke onderzoeksagenda’s te formuleren rondom kunstmatige intelligentie. Plannen om het delen van data tussen Nederlandse bedrijven te stimuleren, klinken veelbelovend.
Woensdag kwam denktank World Economic Forum met een ranglijst van meest concurrerende economieën waar Nederland als beste Europese land uit de bus kwam. Nederland heeft veel in huis voor een inhaalslag. Maar het kabinet laat met deze strategie een kans liggen om Europees voorop te lopen en de agenda te bepalen. De Europese Commissie wil snel zijn bestaande AI-strategie updaten. Eurocommissaris Margrethe Vestager werd door het Europees Parlement deze week bevraagd over haar plan om binnen honderd dagen met een volledig herziene Europese AI-strategie te komen. Is dat niet wat té ambitieus, wilde het parlement weten. “Ja, dat is erg ambitieus,” antwoordde ze. Die vraag zal Mona Keijzer niet gauw krijgen.
bron https://www.nrc.nl/nieuws/2019/10/11/nationale-ai-strategie-gaat-achterstand-niet-verkleinen-a3976384
Tags : AI, Nederland, opinie